Przemoc domowa

DEFINICJA PRZEMOCY DOMOWEJ

Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

• narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

• naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

• powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

• ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

• istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

RODZAJE PRZEMOCY DOMOWEJ

W pojęciu „przemoc domowa” mieszczą się takie sytuacje jak: „przemoc pomiędzy małżonkami, przemoc dorosłych wobec własnych dzieci i wobec pozostających pod ich opieką krewnych w podeszłym wieku, a także przemoc dzieci wobec rodziców”.

Przemoc fizyczna to naruszenie nietykalności fizycznej, polega na intencjonalnym, czyli świadomym i celowym zachowaniu powodującym uszkodzenie ciała lub prowadzącym do takiego ryzyka. Do zachowań takich zalicza się: popychanie, szarpanie, obezwładnianie, ciągnięcie, szturchanie, klepanie, klapsy, ciągnięcie za uszy, włosy, szczypanie, kopanie, bicie ręką, pięścią, uderzenie w twarz – tzw. „policzek”, przypalanie papierosem, duszenie, topienie, krępowanie ruchów, nie udzielenie niezbędnej pomocy itp.

Przemoc psychiczna to naruszenie godności osobistej, zawiera przymus i groźby. Do zachowań takich zalicza się: obrażanie, wyzywanie, osądzanie, ocenianie, krytykowanie, straszenie, szantażowanie, grożenie, nieliczenie się z uczuciami, krzyczenie, oskarżanie, obwinianie, oczernianie, krzywdzenie zwierząt, czytanie osobistej korespondencji, ujawnianie tajemnic, sekretów, wyśmiewanie, lekceważenie, wyśmiewanie opinii, poglądów, przekonań, wyznania, pochodzenia, narzucanie swojego zdania, poglądów, stałe ocenianie, krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolowanie, kontrolowanie, ograniczanie kontaktów z innymi ludźmi, wymuszanie posłuszeństwa i podporządkowania, ograniczanie snu, pożywienia i schronienia, wyzywanie, używanie wulgarnych epitetów, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb, szantażowanie, itp. Do skutków tej formy przemocy należy zniszczenie poczucia mocy sprawczej ofiary, jej poczucia własnej wartości i godności, uniemożliwienie podjęcia jakichkolwiek działań niezgodnych z zasadą posłuszeństwa, osłabienie psychicznych i fizycznych zdolności stawiania oporu oraz wyrobienie przekonania o daremności jego stawiania, odizolowanie od zewnętrznych źródeł wsparcia, całkowite uzależnienie ofiary od prześladowcy, stały strach i utrata nadziei, choroby psychosomatyczne, ciągły stres, zaburzenia snu, itp. Przemoc psychiczna jest najczęstszą formą przemocy i jest trudna do udowodnienia. Przemoc ta może występować sama, bez przemocy fizycznej, ale zawsze jej towarzyszy; może też występować na wielu płaszczyznach.

Przemoc seksualna to naruszenie intymności, polegające na „zmuszaniu osoby do aktywności seksualnej wbrew jej woli, kontynuowaniu aktywności seksualnej, gdy osoba nie jest w pełni świadoma, bez pytania jej o zgodę lub gdy na skutek zaistniałych warunków obawia się odmówić”. Przymus polega na bezpośrednim użyciu siły lub emocjonalnym szantażu, np.: wymuszaniu pożycia, obmacywaniu, gwałcie, zmuszaniu do niechcianych praktyk seksualnych, nieliczeniu się z życzeniami partnerki/partnera, komentowaniu szczegółów anatomicznych, ocenianiu sprawności seksualnej i wyglądu, zmuszaniu do seksu z osobami trzecimi, sadyzmie w pożyciu, wyśmiewaniu wyglądu, ciała i krytyce zachowań seksualnych, itp. Skutkami przemocy seksualnej są obrażenia fizyczne, ból i cierpienie, obniżona samoocena i poczucie własnej wartości, utrata poczucia atrakcyjności i godności, zaburzenia seksualne, oziębłość, zamknięcie się (lęk, strach, unikanie seksu), uogólniona niechęć i obawa do przedstawicieli płci sprawcy przemocy, itp.

Przemoc ekonomiczna to z kolei naruszenie własności, co wiąże się z celowym niszczeniem czyjejś własności, pozbawianiem środków lub stwarzaniem warunków, w których nie są zaspokajane niezbędne dla przeżycia potrzeby. Do zachowań takich zalicza się: niszczenie rzeczy, włamanie do zamkniętego osobistego pomieszczenia, kradzież, używanie rzeczy bez pozwolenia, zabieranie pieniędzy, przeglądanie dokumentów, korespondencji, dysponowanie czyjąś własnością, zaciąganie pożyczek „na wspólne konto”, sprzedawanie osobistych lub wspólnych rzeczy bez uzgodnienia, zmuszanie do spłacania długów, nie łożenie na utrzymanie, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny, szantażowanie, uniemożliwianie korzystania z pomieszczeń niezbędnych do zaspakajania potrzeb (kuchnia, łazienka) itp. Do skutków przemocy ekonomicznej można zaliczyć całkowitą zależność finansową od partnera, niezaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, bieda, zniszczenie poczucia własnej godności i wartości, znalezienie się bez środków do życia itp.

Przemoc przez zaniedbanie to naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich. Oznacza to nie dawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, itp.

Jeśli jesteś osobą doświadczającą przemocy pamiętaj, że masz prawo do:

• bezpłatnej pomocy,
• poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego,
• ochrony przed dalszym krzywdzeniem przez uniemożliwianie osobom stosującym przemoc  korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania oraz zakaz kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej,
• bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,
• badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy,
• bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie,
• pomocy w uzyskaniu mieszkania, gdy osoba dotknięta przemocą w rodzinie nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu.

Gdzie szukać pomocy?

• w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia, powiadom Policję (tel. 997, 112) lub Prokuraturę,
• w celu uzyskania kompleksowej pomocy, zgłoś się do Zespołu Interdyscyplinarnego w Żaganiu,
  ul. Włókniarzy 3, tel. 68 478 22 90 lub 68 478 14 54, email: sekretriat@ops.zagan.pl
• pomocy udzieli także pracownik socjalny Ośrodka Pomocy Społecznej w Żaganiu,
  ul. Włókniarzy 3, tel. 68 478 14 54, email:sekretariat@ops.zagan.pl oraz dzielnicowi Komendy Powiatowej Policji w Żaganiu, ul. Nowogródzka 1, (nazwiska dzielnicowych i kontakty do nich można znaleźć na stronie KKP Żagań:

https://zagan.policja.gov.pl/g11/dzielnicowi/kpp-zagan/3185,Dzielnicowi-KPP-Zagan.html

a także pracownicy innych instytucji działających w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie,

• w razie doznania obrażeń ciała, zgłoś się do lekarza w celu udzielenia Ci pomocy medycznej; możesz zażądać wystawienia bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy domowej,
• w sytuacji gdy przemoc związana jest z nadużywaniem alkoholu lub występowaniem innych uzależnień, skontaktuj się z Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Żaganiu, ul. Włókniarzy 3 tel. 68 478 22 90  lub Ośrodka Terapeutycznego PROFIL w Żaganiu przy ul. Jana Pawła II 1/1, tel. 68 444 85 33,
• gdy potrzebujesz rozmowy z psychologiem, skontaktuj się z Panią Marzeną Drozdek, która udziela porad we czwartki w godz. 14:30 -17:30 w Punkcie Konsultacyjnym przy ul Rybackiej 39A w Żaganiu - po uprzednim skontaktowaniu się z pracownikiem socjalnym,
• gdy potrzebujesz porady prawnej, skorzystaj z bezpłatnej pomocy radcy prawnego - Pana Przemysława Rzeźniczaka, który udziela porad we wtorki w godz. 9:30 -11:30 w Centrum Kompleksowego Wsparcia przy ul. Rybackiej 39 A - po uprzednim skontaktowaniu się z pracownikiem socjalnym.

Tylko szybka reakcja umożliwi zapewnienie Tobie i Twoim bliskim ochronę, wszczęcie odpowiednich procedur oraz zabezpieczenie dowodów zdarzenia.